Goed nieuws voor mensen met een rechtsbijstandsverzekering. Op 7 april 2016 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie het recht op vrije advocaatkeuze voor rechtsbijstandsverzekerden aanzienlijk uitgebreid. In twee arresten heeft het Hof bepaald dat het recht op vrije advocaatkeuze ook geldt in ontslagprocedures bij het UWV en in bezwaarschriftprocedures in de zin van de Algemene Wet Bestuursrecht (Awb).

In 2013 had het Hof al bepaald dat een rechtsbijstandsverzekering recht geeft op vrije advocaatkeuze. Dat wil zeggen dat de verzekerde geen genoegen hoeft te nemen met de inschakeling van een jurist van de verzekeraar, maar zelf een advocaat mag kiezen. De kosten van die advocaat komen voor rekening van de verzekeraar. Die vrije advocaatkeuze geldt niet alleen als bijstand van een advocaat verplicht is. Ook in procedures bij de kantonrechter heeft een verzekerde recht om op kosten van de verzekeraar een eigen advocaat te kiezen. Dan gaat het bijvoorbeeld om een loonvorderingsprocedure of een ontslagprocedure bij de kantonrechter.

Een aantal rechtsbijstandsverzekeraars stelde zich na het arrest uit 2013 op het standpunt dat de vrije advocaatkeuze alleen zou gelden voor procedures bij de rechter en niet voor bezwaarschriftprocedures of ontslagprocedures bij het UWV.

Op 7 april 2016 heeft het Hof twee belangrijke arresten gewezen over de reikwijdte van het recht op vrije advocaatkeuze:

1.

Het ene arrest betrof een werknemer die verzekerd is bij DAS Rechtsbijstand. Zijn werkgever had een ontslagvergunning aangevraagd bij het UWV. De werknemer verzocht DAS om een advocaat van zijn keuze te mogen inschakelen. Dat werd geweigerd. In de procedure die daarover ontstond heeft het Hof de verzekerde in het gelijk gesteld en bepaald dat ook in een ontslagprocedure bij het UWV sprake is van recht op vrije advocaatkeuze. De gevolgen van het arrest zijn verstrekkend. Sinds de invoering van de Wet Werk en Zekerheid is het UWV namelijk de bevoegde instantie om te oordelen over ontslag wegens reorganisatie of wegens langdurige ziekte / arbeidsongeschiktheid.

2.

Het andere arrest betrof een zorgbehoevende aan wie een zorgindicatie was geweigerd door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Hij wilde een bezwaarschrift indienen tegen dat besluit en deed (omdat hij een rechtsbijstandsverzekering had bij Achmea) een beroep op het recht op vrije advocaatkeuze. Achmea weigerde. Het Hof heeft de verzekerde in het gelijk gesteld en bepaald dat het recht op vrije advocaatkeuze ook geldt in een bezwaarschriftprocedure (in de zin van de Algemene Wet Bestuursrecht) bij een bestuursorgaan.

De gevolgen van dit arrest zijn nog verstrekkender. Het arrest is namelijk relevant voor alle bezwaarschriftprocedures in de zin van de Algemene Wet Bestuursrecht. Zo geldt het recht op vrije advocaatkeuze ook voor ambtenaren (bijvoorbeeld bij een gemeente of in het openbaar onderwijs) met een rechtsbijstandsverzekering. Een ambtenaar die een bezwaarschrift wil indienen tegen een besluit van de werkgever (bijvoorbeeld een ontslagbesluit, een besluit tot schorsing of tot het opleggen van een disciplinaire maatregel) kan zich daarin op kosten van de verzekeraar laten bijstaan door een advocaat van zijn keuze. En ook in geschillen met het UWV over de toekenning van een uitkering (bijvoorbeeld een WIA-uitkering of een WW-uitkering) kan de verzekerde een beroep doen op het recht op vrije advocaatkeuze. Dat geldt niet alleen voor een beroepsprocedure bij de rechtbank, maar ook voor de bezwaarschriftprocedure bij het UWV.

Gevolgen
Met de bovengenoemde arresten is duidelijk geworden dat het recht op vrije advocaatkeuze ruim moet worden uitgelegd. Indien u een rechtsbijstandsverzekering hebt en u raakt verzeild in een juridische procedure, dan heeft u het recht om een advocaat in te schakelen op kosten van de verzekeraar. Dat geldt ongeacht of het om een procedure bij de rechter, een ontslagprocedure bij het UWV of een bezwaarschriftprocedure gaat.

Indien u een rechtsbijstandsverzekering hebt en een dergelijke procedure aan de orde is (of in het verschiet ligt) informeren wij u graag vrijblijvend over uw mogelijkheden. Wij kunnen ook contact opnemen met uw rechtsbijstandsverzekeraar om afspraken te maken over het inschakelen van een advocaat naar uw keuze.

Neem contact op